در نوشته پیش رو به تاریخچه طب سوزنی ، انواع آن ، فواید و عوارض و بیماری هایی که از این طریق میتوان درمان نمود خواهیم پرداخت .

تاریخچه طب سوزنی

تئوری اصلی و اولیه این علم از چین نشأت میگیرد . برای اولین بار در اسناد مربوط به چند صد سال قبل از عصر رایج ذکر و ثبت شد . قبل از اینکه مردم فلز را بشناسد ، به جای سوزن از سنگ ها و استخوان های تیز و بلند در حدود شش هزار سال قبل از میلاد برای این نوع درمان استفاده میشد . ابزار های مذکور همچنین میتوانستد برای جراحی های ساده مثل لانسینگ ( برش )  آبسه و غیره استفاده شود .

اولین نشانه ها

اسنادی که در سال 198 قبل از میلاد در مقبره ما وانگ دوئی در چین مهر و موم شده اند ، هیچ اشاره ای به روش های طب سوزنی ندارند ، اما به سیستم مریدین ها اشاره دارند . سنت تئوری این علم بر این باور است که انرژی در بدن انسان جریان دارد و این انرژی میتواند برای ایجاد تعادل و سلامت به کانال هایی تقسیم شود . این جریان انرژی ( چی – Qi )  نامیده میشود . 
این انرژی ( چی ) در سراسر بدن در امتداد 12 کانال اصلی که مریدین نام دارند حرکت میکند . این مریدین ها نشان دهنده اندام ها و عملکرد های اصلی بدن هستند .
  • اما این نکته را مد نظر داشته باشم که این کانال ها مسیر های عصبی و یا جریان خون را دنبال نمیکنند و مسیر های جداگانه ای هستند .

از دیگر موارد علائم خالکوبی هستند  که روی اوتزی، «مرد یخی» دیده می‌شوند . این شخص در حدود 3300 سال قبل از میلاد درگذشت  . علائم موجود روی بدن او شبیه به نوعی درمان تحریک‌کننده است که مریدین ها را شامل می‌شود .

نشانه های مریدین
خالکوبی هایی از مریدین ها
اولین اسنادی که به روش‌های طب سوزنی اشاره می‌کند، کتاب کلاسیک طب داخلی امپراطور زرد است . قدمت این کتاب به حدود 100 سال قبل از میلاد می‌رسد . در این کتاب دانش به صورت سوالاتی است که امپراتور مطرح کرده است و وزیر او به آنها پاسخ داده است . این کتاب شامل دانش دقیق در مورد مفاهیم کانال ها (مریدین ها ) یا مجراهایی است که Qi در آنها جریان دارد . جزئیات مکان های دقیق نقاط طب سوزنی بعداً توسعه یافتند . 

توسعه و گسترش

طب سوزنی طی چند قرن توسعه یافت و به تدریج به یکی از درمان های استاندارد مورد استفاده در چین تبدیل شد . با استفاده از ماساژ، رژیم غذایی، گیاهان دارویی و گرما درمانی یا موکسی باسشن تکمیل و پشتیبانی می‌شد . در قرن پانزدهم مجسمه های برنزی به تصویر کشیده شد که نقاط طب سوزنی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند در آنها وجود داشت . مجسمه های برنزی برای اهداف آموزشی و امتحانی استفاده گردید . 

در قرون 14 تا 16 میلادی سلسه مینگ شکوفا شد . در طول این مدت ، مجموعه بزرگ طب سوزنی و موکسی‌ باسشن با اصول طب سوزنی منتشر شد که شیوه‌های مدرن این سنت بر آن استوار است . این کتاب در ادامه به تشریح 365 نقطه می‌پردازد که نشان‌دهنده دهانه‌های کانال‌هایی است که می‌توان از طریق آن سوزن‌ها را برای تغییر جریان Qi وارد کرد .

دوران کاهش و افول طب سوزنی

کاهش و افول طب سوزنی
طب سوزنی حذف گردید

از قرن هفدهم به بعد ، علاقه به این سنت کاهش یافت ، غیرمنطقی تلقی می شد و با خرافات همراه گردید . فرمان امپراتور در سال 1822 طب سوزنی را از مؤسسه پزشکی امپراتوری حذف کرد . با این حال شفاگران روستایی و برخی از علما به دانش این عمل پایبند بودند . با ظهور طب غربی در قرن بیستم ، شیوه‌ های طب سوزنی بیشتر مورد بدنامی قرار گرفتند . در سال 1929 در چین همراه با سایر اشکال طب سنتی غیرقانونی شد . 

احیای طب سوزنی

دولت وقت در سال 1949 اشکال سنتی پزشکی از جمله درمان به وسیله سوزن را احیا کرد . موسسات تحقیقاتی طب سوزنی در دهه 1950 در سراسر چین تأسیس شدند و این عمل در چندین بیمارستان در دسترس قرار گرفت . این عمل در چندین کشور دیگر گسترش یافت . کره و ژاپن این دانش را در قرن ششم دریافت کردند . پزشکی اروپایی که برای شرکت هند شرقی کار می کرد این عمل را از نظر پزشکی در حدود سال 1680 توصیف کرد . در نیمه اول قرن 19 ، هم آمریکا و هم بریتانیا به این شکل درمانی باستانی علاقه نشان دادند .
در سال 1971 بود که یکی از اعضای مطبوعاتی ایالات متحده در حین بهبودی پس از آپاندکتومی اورژانسی در چین که در حال ملاقات بود ، تحت درمان با طب سوزنی قرار گرفت . او این تجربه را در نیویورک تایمز توصیف کرد و علاقه ای به موفقیت این روش ایجاد کرد . طب سوزنی سرانجام در ایالات متحده زمانی پذیرفته شد که یک کنفرانس گزارش داد که شواهد مثبتی برای اثربخشی آن در برخی شرایط وجود دارد .

طب سوزنی چیست ؟

این روش نوعی از درمان های جایگزین و مکمل میباشد . عمل نفوذ به پوست با سوزن های نازک ، جامد و فلزی است . پس از ورود سوزن ها به بدن از طریق حرکات ملایم و خاص دست های پزشک یا تحریکات الکتریکی فعال میشوند . درمان به وسیله سوزن بخشی از عمل باستانی درمان سنتی چین است . درمانگران سنتی چین معتقدند که بدن انسان دارای بیش از دو هزار  نقطه ( point ) است که توسط مسیر هایی ( مریدین ها ) به یکدیگر متصل هستند .

این مسیر ها یک جریان انرژی ( چی – Qi ) در بدن ایجاد میکنند که مسئول سلامت کلی میباشد . هر گونه اختلالی ( تجمع – تغییر مسیر یا … ) در این جریان انرژی میتواند باعث ایجاد بیماری شود . جریان Qi با استفاده از طب سوزنی در نقاط خاصی از بدن ، بهبود پیدا میکند و در نتیجه سلامتی را به همراه دارد . تحقیقات در این زمینه نشان داده اند که برای شرایط مختلف موثر است .

سوزن های طب سوزنی

انواع مختلفی از سوزن ها وجود دارد . در چین باستان از 9 نوع مختلف سوزن استفاده می شد . امروزه رایج ترین سوزن مورد استفاده، سوزن رشته ای فلزی (نخ مانند) است که از فولاد ضد زنگ ساخته شده است . خیلی مواقع از سوزن های نقره ای یا طلایی استفاده می شود.

سوزن‌ها در اندازه‌ها (قطر) و طول‌های مختلف برای استفاده در نواحی مختلف بدن که قرار است در آن قرار داده شوند ، وجود دارد . سوزن‌هایی که امروزه استفاده می‌شوند اغلب بسیار ظریف هستند – قطر آنها از 0.12 میلی‌متر تا 0.35 میلی‌متر متغیر است . در روش‌های طب سوزنی چینی از سوزن‌های ضخیم‌تری نسبت به تکنیک‌های ژاپنی استفاده می‌شود .

انواع سوزن های طب سوزنی
سوزن های مختلف در طب سوزنی